Lokma, tek bir seferde tüketilebilen gıda parçasına Türkçede lokma denmektedir. Bu sözlük anlamı olsa da lokma içerik ve anlam ifadesi bakımından kendini aşan niteliğe bürünmüştür.

Lokma aslında Türkçe bir kelime de değildir. Türkçe olup olmaması da hiç önemli değildir. Kültürler arası geçişkenlik kelimelerde de olur ki bu gayet normal, olması da güzeldir.

Örneğin İzmir de lokma dendiğin de akla lokma tatlısı gelir. Anadolu da lokma bir parça ekmek ile özdeş anlamda kullanılır.

Lokma içinde kutsiyeti saklayan yokluğunu kimse yaşamasın diye varlığına şükredilen ekmektir aslında. Bu memlekette ekmek açlık tokluk ötesi temel beslenme bicidir. Ekmek yok ise hiçbir şey yok gibidir.

Bir Lokma

Bir lokma, açlıktan vücut enerjisi düşen insanın ilk aldığı bir parça gıdanın verdiği enerji, yüzde, gözde ışıma halidir.

Bu nedenle bir lokma hayat kurtarandır ki kutsiyeti buradan gelir veren de alan da bir lokmanın değerini çok iyi bilir.

“Bir lokmaya muhtaç olmak” deyimsel ifadedir. Bir insan bir lokmaya muhtaç olursa her şeyini kaybetmiştir.

İşte bir lokma tarihsel hafızada, kıtlık, kuraklık, yokluk, deprem, sel felaketi gibi insanların her şeyini kaybettiği zamanlardan kalan çağrışımları hatırlatır.

Hayır Lokması

O yokluk, o kıtlık, o felaket günler tekrar görülmesin diye hem varlığın kıymetini bilmek hem de yokluk görmemek için lokma tatlısı yapılarak hayra komşulara hatta hiç tanımadık insanlara ikram edilir.

Hayır lokmasına vesile Hakkın Rahmetine kavuşan kişinin ruhu için okutulan mevlit olabilir, düğün, nişan, nikah olabilir. İş yeri açılışı da vesiledir hayır lokmasına bayram, seyran, özel davetlerde vesiledir.

Hayır lokması özünde yaşadıkları, hayatta kazandığı varsıllığını etrafında ki insanlar ile ağız tadı ile paylaşma isteğidir. Bu nedenle tatlıdır.

Öylesine yaygındır ki İzmir de hayır lokması özellikle Cuma günleri nerede ise her cami önünde İzmir lokma tatlısı dağıtılır. İzmir lokmacı firmaları araçlarında lokma tatlısı ikram eder.